เวลามีอาการอักเสบ หลายคนจะบอกให้เราดื่มน้ำใบบัวบกซึ่งมีส่วนช่วยในการแก้ช้ำในและเป็นเครื่องดื่มผู้สูงอายุที่ดีอย่างหนึ่ง ด้วยรสชาติที่ขมเย็น รู้สึกเหมือนกับการทานยา ก็อาจทำให้เราคิดว่า สรรพคุณใบบัวบก มีแค่แก้ช้ำในหรือเปล่า? ซึ่งจริง ๆ แล้ว ใบบัวบกที่เรานิยมเอามาคั้นเป็นน้ำก็เพื่อเป็นยาแก้ช้ำในโดยเฉพาะ แต่ประโยชน์ของใบบัวบกมีมากกว่าที่คิด แล้วประโยชน์ของมันมีอะไรอีกบ้าง สามารถกินใบบัวบกทุกวันได้ไหม
ใบบัวบก คืออะไร?
Centella asiatica หรือ Gotu Kola ที่เราเรียกกันว่า ใบบัวบก เป็นพืชไม้ล้มลุกชนิดหนึ่งที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศแถบเอเชีย มักจะพบใบพื้นที่ชุ่มน้ำและบริเวณลุ่มน้ำ ในทางสมุนไพร ใบบัวบกก็มีประวัติในการใช้เป็นยาสมุนไพรมาอย่างยาวนานในประเทศจีน อินเดียและอินโดนีเซีย ลักษณะของใบบัวบกจะเล็ก กลมและมีลักษณะเป็นไต มีสารประกอบสำคัญอย่างซาโปนิน (Saponins) ไตรเทอร์ปีนอยด์ (Triterpenoids) รวมถึงเอเชียติโคไซด์ (Asiaticoside) มาเดคาโซไซด์ (Madecassoside) และ กรดมาดาเซียติค (Madasiatic acid) เป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ใบบัวบกเป็นพืชสมุนไพรที่ดีต่อร่างกาย แล้วสรรพคุณใบบัวบก มีอะไรบ้าง?
6 สรรพคุณใบบัวบก มีอะไรบ้าง?
ประโยชน์จากการกินใบบัวบกหรือคั้นเป็นน้ำใบบัวบก เช่น ลดการอักเสบของผิวหนังและไขข้ออักเสบ สมานแผลและลดแผลเป็น แก้ปัญหาเส้นเลือดขอด ปรับปรุงระบบไหลเวียนเลือด เสริมสร้างการรับรู้ บำรุงสมองป้องกันอัลไซเมอร์ ลดระดับความเครียด ช่วยให้นอนหลับได้ดี และมีสรรพคุณดีต่อผิวหนัง
1 . ลดการอักเสบของผิวหนังและไขข้ออักเสบ
เนื่องจากในใบบัวบกมีสารประกอบที่มีส่วนช่วยในการลดการอักเสบอย่างไตรเทอร์พีนอยด์ (Triterpenoid) และเอเชียติโคไซด์ (Asiaticoside) และมีประสิทธิภาพในการลดอาการอักเสบของโรคข้ออักเสบอย่างโรคเก๊าท์ และช่วยลดการอักเสบของผิวหนังได้ด้วยเช่นกัน
2 . สมานแผลและลดแผลเป็น
สรรพคุณใบบัวบกอย่างหนึ่งคือการมีสารไตรเทอร์พีนอยด์ในมีส่วนช่วยในการสมานแผล ทำให้แผลหายไวขึ้น ซึ่งมีการนำใบบัวบกไปทำเป็นครีมและทาบริเวณแผล เพราะไตรเทอร์พีนอยด์นี้มีคุณสมบัติในการเสริมสร้างความแข็งแรงของผิวและช่วยเสริมสร้างสารต้านทานอนุมูลอิสระบริเวณแผล ทำให้แผลหายไวขึ้น นอกจากทำให้แผลหายไวขึ้น ก็มีส่วนช่วยในการลดรอยแผลเป็นด้วย
3 . แก้ปัญหาเส้นเลือดขอด ปรับปรุงระบบไหลเวียนเลือด
ในใบบัวบกจะมีสารประกอบที่มีส่วนช่วยทำให้ผนังหลอดเลือดแข็งแรง ทำให้การไหลเวียนของเลือดดียิ่งขึ้น ซึ่งการกินใบบัวบกจะดีต่อผู้ที่มีภาวะหลอดเลือดดำบกพร่องเรื้อรัง หรือผู้ที่มีภาวะเส้นเลือดขอดที่มีปัญหากับการไหลเวียนของเลือด มีการศึกษาวิจัยชิ้นหนึ่ง ว่าการดื่มน้ำใบบัวบกสำหรับผู้ป่วยภาวะทั้งสองภาวะนี้ก่อนการขึ้นเครื่อง จะช่วยลดปัญหาข้อเท้าหรือขาบวมได้ดีกว่าคนที่ไม่ได้ดื่มน้ำใบบัวบกด้วย และเป็นเครื่องดื่มที่ดีก่อนผู้สูงอายุขึ้นเครื่องบินได้เช่นกัน
4 . เสริมสร้างการรับรู้ บำรุงสมองป้องกันอัลไซเมอร์
ในใบบัวบกจะมีสารประกอบสำคัญที่ช่วยในเรื่องของระบบประสาทและสมองอย่างเอเชียติโคไซด์ กรดเอเชียติค (Asiatic acid) และ กรดมาเดคาสสิค (Madecassic acid) รวมถึงฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) และกรดฟีโนลิค (Phenolic acid) ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยป้องกันการถูกทำลายของเซลล์สมอง และมีสารประกอบอีกหลายชนิดที่ช่วยเสริมการกำเนิดประสาท (Neurogenesis) ได้อีกด้วยเช่นกัน เป็นสรรพคุณใบบัวบกที่สำคัญอย่างหนึ่ง
5 . ลดระดับความเครียด ช่วยให้หลับนอนได้ดีขึ้น
มีการวิจัยออกมาว่าใบบัวบกนี้ อาจมีส่วนช่วยทำให้ผ่อนคลายและลดความเครียดหรือความวิตกกังวลได้ เมื่อมีส่วนช่วยในการผ่อนคลายความเครียดแล้ว ก็มีผลต่อมาในการแก้ปัญหาการหลับนอนหรือการนอนไม่หลับได้ด้วย
6 . มีสรรพคุณที่ดีต่อผิวหนัง เหมาะเป็นสกินแคร์
นอกจากใบบัวบกจะมีสรรพคุณช่วยลดแผลเป็นได้แล้ว ก็มีการนำใบบัวบกนี้ไปเป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์สกินแคร์อย่างแพร่หลายมากขึ้น เนื่องจากสารประกอบเทอร์ปีนอยด์ (Terpenoid) ที่พบในใบบัวบกจะมีส่วนช่วยในการเพิ่มคอลลาเจนในร่างกาย ทำให้ผิวหนังยืดหยุ่น กระชับและมีความชุ่มชื้นของผิว ลดการเกิดของริ้วรอยได้เป็นอย่างดี
กินใบบัวบกทุกวันได้ไหม?
เนื่องจากใบบัวบกอาจมีผลต่อตับ จึงไม่ควรรับประทานใบบัวบุกในปริมาณมากทุกวัน หรือไม่ควรทานใบบัวบกติดต่อกันมากกว่า 6 เดือน ควรมีช่วงพักบ้าง หากรับประทานใบบัวบกติดต่อกัน ก็ควรมีช่วงให้ร่างกายพักประมาณ 1 สัปดาห์จากใบบัวบก
ข้อควรระวังของการทานใบบัวบก
- ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์และให้นมบุตร ควรลดหรือเลี่ยงการทานใบบัวบก
- ไม่แนะนำให้เด็กทานใบบัวบก
- ผู้สูงอายุมากกว่า 65 ปี ควรได้รับการแนะนำจากแพทย์ก่อนการทานใบบัวบก
- ใบบัวบกอาจลดระดับน้ำตาลในเลือดให้ต่ำลงได้ ควรดูแลระดับน้ำตาลในเลือดอย่างเข้มงวด
- ใบบัวบก เมื่อทานในปริมาณมากอาจส่งผลเสียต่อตับได้ จึงไม่เหมาะกับผู้ป่วยโรคตับ
การทานใบบัวบกทุกวันอาจไม่ใช่ทางเลือกที่ดีมากนัก ผู้ที่ทานใบบัวบกมากไปอาจมีผลข้างเคียง ถึงแม้จะพบเห็นได้น้อยก็ตาม เช่น ท้องเสีย ปวดหัว เวียนหัว คันบริเวณผิวหนัง รวมถึงการทำให้หัวใจเต้นช้าด้วย เพราะฉะนั้น การเลือกรับประทานใบบัวบกทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นแบบคั้น แบบใบ หรือการเอาไปต้ม ก็ควรเลือกทานโดยการควบคุมปริมาณให้เหมาะสม
อธิบายโดยสรุป ใบบัวบก เป็นสมุนไพรบำรุงร่างกายผู้สูงอายุอย่างหนึ่ง นอกจากจะมีสรรพคุณหลายอย่างที่ช่วยทั้งการลดอาการอักเสบ ช่วยให้แผลฟื้นตัวเร็ว ปรับปรุงระบบไหลเวียนเลือด บำรุงสมองและต่อต้านอัลไซเมอร์ ลดความเครียด ทำให้การหลับนอนดีขึ้น อีกทั้งยังดีต่อผิวหนังอีกด้วยเช่นกัน
อ่านบทความเพิ่มเติม :
แนะนำ 5 คุณประโยชน์จากการดื่มนมถั่วเหลืองประโยชน์ดีๆจากธรรมชาติ มีอะไรบ้าง
กินชาเขียวทุกวัน อันตรายไหม มีประโยชน์อย่างไรต่อร่างกายบ้าง
ชาเจียวกู่หลาน สรรพคุณมากมายจากสมุนไพรจีน ดีต่อร่างกายอย่างไร
