ฮีทสโตรกหรือโรคลมแดด สภาพอากาศหน้าร้อนที่ต้องป้องกัน
ในสภาพอากาศที่ร้อนจัดก็มักจะมีความเสี่ยงต่อสุขภาพเสมอ ข้อมูลจากสำนักระบาดวิทยาประจำประเทศไทยได้เก็บสถิติตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558-2564 ว่าในฤดูร้อน มีผู้เสียชีวิตจากอากาศที่ร้อนจัดเฉลี่ย 33 คนต่อปี ในปี พ.ศ. 2566 มีผู้เสียชีวิตจากภาวะอากาศร้อนถึง 37 คน และในปี พ.ศ. 2567 ปีนี้ เดือนมีนาคม-เมษายน ภายในระยะเวลาแค่ 2 เดือนก็พบผู้เสียชีวิตแล้ว 30 ราย เทียบกับปีที่แล้วก็มีผู้เสียชีวิตมากขึ้นถึง 2 เท่า ตัวเลขเหล่านี้ทำให้เราต้องรู้จัก วิธีป้องกันฮีทสโตรก เพื่อลดความเสี่ยงอาการโรคลมแดดจากอากาศที่ร้อนจัด
ฮีทสโตรก เกิดจากอะไร?
ภาวะฮีทสโตรกหรือโรคลมแดด สาเหตุหลักคือสภาพอากาศในฤดูร้อนที่ร้อนจัด หรือการออกกำลังกายในช่วงฤดูร้อน ซึ่งสาเหตุที่พบได้บ่อยของอาการฮีทสโตรก มีดังนี้
– อากาศที่ร้อนจัด โดยเฉพาะอากาศที่มีความร้อนชื้นสูง เกิดขึ้นเมื่ออยู่ในที่เปิด ที่โล่งที่กระทบแสงแดดเป็นเวลานาน ทำให้ร่างกายไม่สามารถควบคุมอุณหภูมิของร่างกายได้ มักส่งผลกระทบต่อกลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก และผู้ป่วยโรคเรื้อรัง
– ออกกำลังกายหนักหรือใช้แรงหนัก การออกกำลังกายในอากาศร้อนอย่างหนึ่ง รวมถึงการออกกำลังกายตอนกลางคืนในฤดูร้อนก็มีโอกาสเกิดฮีทสโตรกเช่นกัน มักส่งผลกระทบต่อนักกีฬา ผู้ใช้แรงงาน เป็นต้น
– ร่างกายขาดน้ำ การที่ร่างกายเกิดภาวะขาดน้ำ จะทำให้ประสิทธิภาพในการขับเหงื่อและการควบคุมอุณหภูมิในร่างกายแย่ลง สิ่งต่อฮีทสโตรกมากขึ้น
– ใส่เสื้อผ้าหนาหรือเยอะเกินไป ทำให้เหงื่อไม่ระเหยออกไป มีส่วนให้ร่างกายร้อนมากขึ้น
– อายุ ผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังหรือมีปัญหาสุขภาพ จะมีความเสี่ยงในการเกิดภาวะฮีทสโตรกได้ง่ายขึ้น รวมถึงเด็กเล็กที่ระบบควบคุมอุณหภูมิในร่างกายยังไม่แข็งแรงมากนัก
ฮีทสโตรก อาการเป็นอย่างไร?
อาการเบื้องต้นของภาวะฮีทสโตรกที่สามารถสังเกตได้ จะมีดังนี้
– อุณหภูมิร่างกายสูง สูงถึง 40 องศาเซลเซียสหรือมากกว่านั้น
– ตัวแดง หรือผิวมีความแดงมากขึ้นเมื่ออุณหภูมิในร่างกายสูง
– หัวใจเต้นแรงมากขึ้น อัตราการเต้นของหัวใจสูงเนื่องจากภาวะร่างกายอุณหภูมิสูงเพื่อให้ร่างกายเย็นลง
– ปวดหัวตุบ ๆ ซึ่งเป็นอาการที่พบได้บ่อย
– หายใจถี่ หายใจเร็วและสั้นมากขึ้น
– คลื่นไส้อาเจียน มักพบอาการนี้ได้บ่อย
– วิงเวียนศีรษะและเป็นลม
– ผิวแห้ง ผิวจะรู้สึกร้อนและแห้งเมื่อสัมผัส และมักจะไม่มีเหงื่อ
– สภาวะทางจิตใจและพฤติกรรม เช่น รู้สึกสับสน พูดไม่ชัด หงุดหงิด เพ้อ ชัก หรือกระทั่งมีอาการโคม่า
7 วิธีป้องกันฮีทสโตรก เพื่อลดความเสี่ยงจากอากาศที่ร้อนจัด
เมื่อออกจากบ้านแล้วพบว่าอากาศร้อน แดดจ้า หรือเตรียมตัวไปออกกำลังกายในสภาพอากาศที่ร้อน จะทำอย่างไรได้บ้างในการป้องกันภาวะฮีทสโตรก? รวมวิธีป้องกันฮีทสโตรกที่สามารถทำได้ ดังนี้
1 . เติมน้ำให้ร่างกายเสมอ
ยิ่งอากาศร้อน ของเหลวในร่างกายก็ยิ่งระเหยออกไปได้ง่ายมากขึ้น หากจำเป็นต้องออกไปข้างนอกและต้องเผชิญกับอากาศที่ร้อนจัด ก็ควรดื่มน้ำให้เพียงพอก่อนออกจากบ้านและควรพกขวดน้ำหรือกระบอกน้ำเพื่อดื่มระหว่างทางตลอดวัน ถ้าเป็นไปได้ พยายามเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เพราะอาจนำไปสู่ภาวะร่างกายขาดน้ำได้ หรือควรดื่มน้ำตามเยอะ ๆ หากดื่มคาเฟอีน สำหรับคนที่ออกกำลังกายก็เช่นกัน และควรให้ความสำคัญกับการดื่มน้ำมาก ๆ เพราะยิ่งออกกำลังกายก็ยิ่งเสียของเหลวเยอะ ทำให้ต้องเติมน้ำให้ร่างกายสม่ำเสมอ
2 . ใส่เสื้อผ้าที่เหมาะกับสภาพอากาศ ไม่หนา ไม่มากชิ้นจนเกินไป
ให้ใส่เสื้อผาที่น้ำหนักเบาบาง หลวม ๆ และหาเสื้อผ้าที่ไม่ทึบแสง เช่น สีขาว สีเหลือง สีน้ำตาลอ่อน และไม่ควรใส่เสื้อผ้าหลายชิ้น ไม่ควรใส่เสื้อแจ็คเก็ตคลุม เพราะเสื้อผ้าที่มากชิ้นจะทำให้ร่างกายไม่สามารถระบายเหงื่อออกไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเสื้อผ้าสีอ่อนจะระบายความร้อนได้ดีกว่าเสื้อผ้าสีทึบ ผู้เขียนเคยลองใส่เสื้อสีดำออกไปตอนอากาศร้อน ๆ อยากจะบอกเลยว่าไม่น่าใส่ออกไปไหนเลย เพราะมันเก็บความร้อนนานมาก
3 . ทาครีมกันแดดเป็นประจำ
การทาครีมกันแดด จะมีส่วนช่วยอย่างมากในการป้องกันผิวหนังจากแสงแดดเผา และอาจส่งผลต่อความสามารถของร่างกายในการทำให้อุณหภูมิร่างกายเย็นลงด้วย เวลาเราออกจากบ้านก็ควรทาครีมกันแดดเป็นประจำอยู่แล้ว เพราะแสงแดดและความร้อนมันอันตรายกว่าที่คิด
4 . วางแผนการทำกิจกรรมหรือการออกกำลังกายให้ดี
หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่ต้องใช้กำลังมากในช่วงเวลาที่ร้อนที่สุดของวัน โดยปกติควรเลี่ยงตั้งแต่ 10:00-16:00 น. หากเป็นไปได้ควรออกกำลังกายตอนเช้าที่อากาศอาจไม่ร้อนมากนัก หรือช่วงเย็นเมื่ออากาศเย็นลง อย่างไรก็ตาม การดื่มน้ำเยอะ ๆ รวมถึงการพักให้ร่างกายเย็นลงในห้องที่เย็นหรือมีแอร์ก็สำคัญอย่างมากเช่นกัน อย่าลืมพักบ่อย ๆ ด้วยเพื่อให้ร่างกายไม่ทำงานหนักจนเกินไป
5 . ถ้าเป็นไปได้ ควรอยู่ในอาคารหรืออยู่ในบ้านเมื่ออากาศร้อนจัด
เป็นวิธีการป้องกันฮีทสโตรกที่ดีที่สุดวิธีหนึ่ง หากร้อนมาก ก็ควรใช้เครื่องปรับอากาศช่วยให้สภาพอากาศภายในบ้านเย็นลง แต่หลายคนก็มีความจำเป็นที่จะต้องออกจากบ้าน เมื่อต้องอยู่ข้างนอกก็พยายามหาอาคารที่พอจะสามารถพักได้ ยิ่งมีแอร์ก็ยิ่งดี
6 . ใช้พัดผมพกพาหรือพกผ้าเย็นไปไหนมาไหนตลอดเวลา
ในอากาศที่ร้อนจัดแบบนี้ ในกระเป๋าของเราก็ต้องมีพัดลมพกพาสักเครื่องเพื่อช่วยให้อุณหภูมิในร่างกายไม่ร้อนจนเกินไป และการพกผ้าเย็นไปไหนมาไหนเป็นประจำในสภาพอากาศแบบนี้ก็กลายเป็นสิ่งจำเป็นขึ้นมา โดยเฉพาะกับคนที่ต้องเดินทางหรือทำงานข้างนอก การใช้ผ้าเย็นจะช่วยเสริมความเปียกชื้นให้กับผิวหนัง ช่วยลดอุณหภูมิได้ดี
7 . อย่าลืมให้ความรู้คนอื่นหรือคนใกล้ชิดเกี่ยวกับอาการและวิธีป้องกันโรคลมแดด
สัญญาณ สาเหตุ อาการ และการป้องกันภาวะฮีทสโตรก เป็นสิ่งสำคัญอย่างหนึ่งที่ต้องรู้ เพราะอากาศที่ร้อนจัดแบบนี้อันตรายมากจนอาจถึงชีวิตได้ การแบ่งปันข้อมูล สาเหตุและอาการ รวมถึงวิธีป้องกันจากภาวะฮีทสโตรกจะเป็นสิ่งที่ดีมาก ๆ และอาจมีส่วนให้ตัวเลขผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตจากภาวะฮีทสโตรกน้อยลงได้
ฮีทสโตรก ภาวะจากอากาศร้อนที่ป้องกันได้
ฮีทสโตรก มีภาวะแทรกซ้อนมากมายที่ส่งผลเสียร้ายแรงต่อร่างกายและอาจส่งผลถึงชีวิตได้ เพราะฉะนั้น การรู้จักกับอาการ สาเหตุ และวิธีการป้องกันฮีทสโตรก ถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างหนึ่ง เพราะอากาศในบ้านเราที่ร้อนทุกวัน โดยเฉพาะในฤดูร้อนที่ยาวนานนี้
อ่านบทความเพิ่มเติม :
ผิวหนังลอกเป็นขุย เกิดจากอะไร รวมวิธีแก้ผิวลอกเป็นขุยง่าย ๆ
อายุ 50 อยากมีผิวพรรณเปล่งปลั่ง ผิวอ่อนเยาว์ ต้องดูแลอย่างไร