ปัญหาไตจากอายุที่ต้องได้รับการดูแลอย่างดี
ในวัยสูงอายุ มักมีปัญหาที่เกิดจากการเสื่อมถอยของอวัยวะในร่างกาย อย่างเช่น ประสาทหูเสื่อม สุขภาพตาเสื่อมถอย ข้อเข่าอักเสบ และอีกหลากหลายอาการ เนื่องด้วยอายุที่มากขึ้น เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรัง โรคประจำตัว ที่ต้องได้รับการดูแลรักษาเป็นพิเศษ เช่นโรคไตที่เป็นโรคอย่างหนึ่งที่พบเห็นได้บ่อยในวัยสูงอายุ นอกจากการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญแล้ว การได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายก็เป็นสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้เช่นกัน แล้วโรคไต สาเหตุมาจากอะไร สารอาหารและอาหารบำรุงไตผู้สูงอายุ มีอะไรบ้างที่ขาดไม่ได้ เมื่อต้องการดูแลรักษาไตและลดความเสี่ยง ชะลอการเกิดโรคไต
สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคไต
สาเหตุและปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคไตและพบได้บ่อยในวัยสูงอายุ คือ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน พันธุกรรม การสูบบุหรี่ โรคอ้วน โรคหัวใจ การขาดน้ำ และสารเคมีที่เข้าสู่ร่างกาย
โรคความดันโลหิตสูง : โรคความดันโลหิตสูงเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคไต เพราะความดันเลือดที่สูง ก็จะเข้าไปทำลายหลอดเลือดในไตได้เช่นกัน
โรคเบาหวาน : เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดสูง จะเข้าไปทำลายเนื้อเยื่อไต ทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของไตลดลง เสี่ยงต่อการเกิดโรคไตวายมากขึ้น โดยเฉพาะระดับน้ำตาลในเลือดของผู้สูงอายุที่ต้องดูแลเป็นพิเศษ
พันธุกรรม : อย่างโรคถุงน้ำในไต (PKD) ที่สามารถส่งต่อผ่านทางพันธุกรรมได้
การสูบบุหรี่ : มีความเกี่ยวข้องกับการเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคไต ทำให้ไตเสื่อมไวมากยิ่งขึ้น
โรคอ้วน : น้ำหนักมากเกินไป ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคไตมากขึ้น โรคอ้วนยังมีความเกี่ยวข้องกับโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน ที่เข้าไปทำลายไตด้วยเช่นกัน
โรคหัวใจ : หากมีโรคหัวใจ อาจทำให้การไหลเวียนของเลือดแย่ลง เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคไตได้
การรับประทานยาบางชนิด : เช่นยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs และยาที่ใช้รักษาโรคความดัน มีโอกาสเสี่ยงทำให้ไตเกิดความเสียหายได้
การขาดน้ำ : น้ำ เป็นส่วนประกอบอย่างหนึ่งที่ทำให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น หากมีภาวะขาดน้ำ ก็อาจทำให้เกิดอาการไตวายหรือโรคทางไตชนิดอื่นได้
สารพิษ : เช่น โลหะหนัก (Heavy Metals) หรือสารเคมีบางชนิดที่สามารถทำลายไตได้
โรคไตหลากหลายโรคที่มีความเสี่ยงเกิดในวัยสูงอายุ
ด้วยอายุที่มากขึ้น จะเพิ่มโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคทางไตได้มากขึ้นเช่นกัน ตัวอย่างโรคไตที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ เช่น
โรคไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease : CKD) : เป็นอาการระยะยาวที่เกิดจากการเสื่อมเสียของไตตามอายุ ซึ่งเกิดขึ้นและพบได้บ่อยในวัยสูงอายุ อาจมีสาเหตุอื่นร่วมด้วยเช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และโรคอื่น ๆ ที่มีผลกระทบต่อไตโดยตรง
ไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury : AKI) : เป็นภาวะที่ไตมีการสูญเสียการทำงานอย่างเฉียบพลันในระยะเวลาชั่วโมงหรือเป็นวัน ซึ่งโรคไตวายเฉียบพลันนี้มักเกิดขึ้นในวัยสูงอายุและสามารถพบเห็นได้บ่อย
โรคถุงน้ำในไต (Polycystic Kidney Disease : PKD) : เกิดจากภาวะภายในไตมีซีสต์อยู่จำนวนมาก ทำให้ไตขยายตัวโตขึ้นและเบียดเนื้อไตที่ทำงานได้ปกติ ทำให้ไตเสื่อมลงและมีโอกาสเป็นโรคไตวายเพิ่มขึ้น โรคถุงน้ำในไตอาจเกิดขึ้นได้ในทุกวัย แต่จะแสดงอาการออกมามากในวัยสูงอายุ
โรคไตที่มาจากความดันโลหิตสูง : การที่ร่างกายไม่สามารถควบคุมความดันเลือดสูงได้ ภาวะนี้จะเข้าไปทำลายหลอดเลือดในไตเรื่อย ๆ ทำให้เกิดโรคไตวายเรื้อรังหรือไตวายเฉียบพลัน พบเห็นได้บ่อยในผู้สูงอายุที่มีโรคความดันโลหิตสูงติดตัว
โรคไตที่มาจากโรคเบาหวาน : คือภาวะแทรกซ้อนอย่างหนึ่งจากโรคเบาหวานเรื้อรัง ซึ่งโรคเบาหวานถือเป็นสาเหตุอย่างหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคไต ผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวาน น้ำตาลในเลือดที่สูงก็จะมีส่วนในการเข้าไปทำลายเนื้อไตได้
ภาวะหลอดเลือดไตตีบตัน (Renal Artery Stenosis) : เนื่องจากหลอดเลือดที่เข้าไปเลี้ยงไตตีบตัน ทำให้การไหลเวียนเลือดในไตลดลงและเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคไต เกิดขึ้นบ่อยโดนเฉพาะวัยสูงอายุและผู้ที่มีปัญหาโรคหลอดเลือด
ไตอักเสบ : ภาวการณ์อักเสบเลือดฝอยในไต เป็นตัวคัดกรองของเสียต่าง ๆ ที่ขับออกนอกร่างกาย นอกจากปัจจัยเรื่องอายุแล้ว ก็มีสาเหตุหลากหลาย เช่น การติดเชื้อ ภาวะภูมิต้านทานต่ำ เป็นต้น
นิ่วในไต : แม้ว่านิ่วในไตอาจเกิดขึ้นได้กับคนทุกวัย แต่ก็มีความเสี่ยงที่จะเกิดสูงมากขึ้นในวัยสูงอายุ อาจเกิดขึ้นจากภาวะการขาดน้ำ ปัจจัยด้านการขาดสารอาหาร รวมถึงการทำงานของไตลดลง
มะเร็งไต : โดยเฉพาะมะเร็งของเซลล์เนื้อเยื่อไตที่พบได้บ่อยกว่ามะเร็งไตชนิดอื่น
อาหารประเภทไหนบ้าง ที่บำรุงไตผู้สูงอายุ
นอกจากการเลี่ยงอาหารที่มีโซเดียมสูงแล้ว ก็ต้องทานอาหารที่ดีต่อไตด้วย เช่น แอปเปิล ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ สัปปะรด องุ่นแดง เห็ดชิตาเกะ ปลาที่เหมาะโรคไต ไข่ขาว กระเทียม บักวีท น้ำมันมะกอก กำหล่ำปี ไก่ไม่มีหนัง หัวหอม ถั่วแมคคาเดเมีย หัวไชเท้า ผักกาด ซึ่งอาหารเหล่านี้ สามารถนำไปทำเป็นเมนูอาหารคนเป็นโรคไตได้
อาหารที่แนะนำไว้ข้างต้น เป็นอาหารที่อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ มีไฟเบอร์ละลายน้ำ มีวิตามิน C วิตามิน A วิตามิน K วิตามิน B6 วิตามิน E แมงกานีส ธาตุเหล็ก โฟเลท เบต้าแคโรทีน โอเมก้า 3 นอกจากนี้ ก็มีปริมาณโพแทสเซียมและฟอสฟอรัสต่ำ โซเดียมต่ำ โปรตีนไม่เยอะมาก ซึ่งเป็นมิตรต่อไต
นอกจากการรับประทานอาหารที่เป็นมิตรกับไตแล้ว การลดปริมาณอาหารลง เลือกรับประทานอาหารที่ย่อยง่าย ดื่มแอลกอฮอล์น้อยลง การดูแลโรคความดันโลหิตและโรคเบาหวาน เลี่ยงผลไม้ที่มีกรดยูริกสูงหรืออาหารที่มีกรดยูริกสูง ก็จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคไตได้เช่นกัน
อ่านบทความเพิ่มเติม :
แนะนำวิธีขับโซเดียมออกจากร่างกายอย่างไร ให้พ้นจากโรคไตเสื่อม
ทำอย่างไรเมื่อกรดยูริกสูง อย่าปล่อยไว้นานเพราะเป็นสาเหตุก่อให้เกิดโรคไตเสื่อมได้
ขนมสำหรับผู้ป่วยโรคไต มีขนมชนิดไหนบ้างที่ทานได้อย่างปลอดภัย
