ปฏิเสธไม่ได้ว่า อาการท้องผูก ถือเป็นหนึ่งในอาการที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ หากผู้อ่านเป็นคนหนึ่งที่ต้องทนทุกข์ทรมานกับระบบขับถ่าย จะเข้าห้องน้ำแต่ละครั้ง ก็สุดแสนลำบาก เรียกได้ว่า ต้องเบ่งจนหน้าเขียว ถึงจะออกมา (แค่กระสุน) ทิ้งไว้หลายวันก็ยิ่งอึดอัด ไม่สบายตัว ยิ่งคิดพาลยิ่งเครียด ในทางตรงกันข้าม จะดีมากแค่ไหน ถ้าเราตื่นมาแล้วขับถ่ายเอาของเสียออกจากร่างกายเป็นอันดับแรก (ได้เอง อัตโนมัติ) แต่มันคงไม่ง่ายสำหรับใครหลาย ๆ คนที่ธาตุหนัก แถมตื่นสาย ทราบหรือไม่ค่ะว่า ลำไส้ของเรามีเวลาทำงานในช่วงตี 5 ถึง 7 โมงเช้า ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เหมาะแก่การขับถ่ายมากที่สุด แล้วจะทำอย่างไร ให้ระบายถ่ายได้หล่ะ วันนี้ ผู้เขียน แนะนำวิธีเลือกทานอาหาร หรือ เครื่องดื่ม รับรองว่าจะช่วยให้ระบบขับถ่ายคล่องขึ้นเยอะ
แบบไหนกันแน่ ถึงเรียกว่า ท้องผูก
หลายคนอาจเคยได้ยินว่า ท้องผูก คือการถ่ายอุจจาระน้อยกว่า 3 ครั้งต่ออาทิตย์ แต่จริง ๆ แล้ว อาการท้องผูก ไม่ได้ขึ้นอยู่กับจำนวนครั้ง หรือความสม่ำเสมอในการขับถ่าย เพราะถึงแม้ผู้อ่านสามารถถ่ายได้อย่างสบาย ๆ ไร้กังวล ไม่ต้องเบ่ง อุจจาระนิ่มจับตัวเป็นก้อนดี แม้ 2 – 3 วันจะถ่ายสักครั้ง ก็ไม่ถือว่าผิดปกติ
ท้องผูกบ่อย ๆ ส่งผลอย่างไรบ้าง ?
ท้องผูก ส่งผลกระทบทั้งต่อร่างกาย และจิตใจ หลายคนรู้สึกเครียด เบื่ออาหาร ไม่สดชื่นกระปรี้กระเปร่า ปวดหัว ปวดหลัง การออกแรงเบ่งถ่ายอุจจาระเป็นประจำ (ผู้สูงอายุ บางท่าน เบ่งอุจจาราจนหน้ามืดในห้องน้ำ ก็เกิดขึ้นหลายท่านเช่นกัน) ก่อให้เกิดผลเสียตามมามากมาย ดังนี้ :-
- ทำให้เกิดโรคริดสีดวงทวาร หรือ แผลปริรอบ ๆ ทวารหนักจากอุจจาระที่แห้งแข็งครูดหลอดเลือดจนฉีกขาด
- ทำให้ความดันในช่องทรวงอกเพิ่มขึ้น ผู้ป่วยที่เป็นผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคหัวใจ อาจเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดได้ และทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะได้
- ทำให้เกิดความดันในลูกตาสูงขึ้น ซึ่งเป็นอันตรายต่อผู้ที่เข้ารับการผ่าตัดตาและหู
- ทำให้เกิดแรงดันในช่องท้องขึ้น จนเป็นสาเหตุของไส้เลื่อนได้
- ทำให้กล้ามเนื้อในอุ้งเชิงกรานอ่อนแอ กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
5 เครื่องดื่มผลไม้ ช่วยขับถ่าย แก้ท้องผูก มีฤทธิ์เป็นยาระบายตามธรรมชาติ
-
น้ำลูกพรุน
ผู้เขียนหยิบมาไว้เป็นอันดับแรก (เพราะผู้เขียนก็ดื่มทุกวัน น้ำลูกพรุนชนิดเข้มข้นค่ะ) เหมือนสโลแกนที่กล่าวว่า ขับถ่ายดี โล่งสบายท้อง ต้องพรุน หนึ่งในซุปเปอร์ฟรุต พรุน จัดอยู่ในอันดับต้น ๆ ของซุปเปอร์ฟรุต ยอดผลไม้ที่เสริมสร้างสุขภาพ เนื่องจาก
- มีไขมันต่ำ มีคาร์โบไฮเดรทสูง เมื่อรับประทาน ไม่ทำให้ระดับน้ำตาลสูง เพราะพรุน มีค่าดัชนีน้ำตาล (GI) ต่ำคือ 29 จึงจัดเป็นผลไม้ที่มีคาร์โบไฮเดรทที่ดี ซึ่งหมายความว่า พรุนปลดปล่อยพลังงานอย่างช้า ๆ จึงช่วยให้อิ่มนาน พรุนยังมีวิตามิน และเกลือแร่สำคัญหลายชนิด เช่น วิตามิน เอ วิตามิน บี วิตามิน เค ธาตุเหล็ก โบรอน โพแทสเซียม แมกนีเซียม แคลเซียม และสารต้านอนุมูลอิสระ
- มีใยอาหารสูง ทั้งใยอาหารชนิดละลายน้ำ และไม่ละลายน้ำ ซึ่งมีคุณสมบัติ ช่วยชะลอการย่อยอาหารในกระเพาะ และการดูดซึมน้ำตาลกลูโคส ทำให้อาหารเคลื่อนเข้าสู่ลำไส้อย่างช้า ๆ จึงช่วยให้อิ่มนานขึ้น จึงช่วยบรรเทาอาการอึดอัด แน่นท้อง พุงป่องขณะที่มีอาการท้องผูกได้ดี
- มีน้ำตาลซอร์บิทอล (Sorbitol) ตามธรรมชาติ ซึ่งมีฤทธิ์ในการระบาย ทำให้ระบบลำไส้ทำงานดีขึ้น ช่วยบรรเทาอาการท้องผูก โดยซอร์บิทอล มีคุณสมบัติเป็น พรีไบโอติกส์ เมื่อผ่านเข้าในลำไส้จะเกิดกระบวนการหมัก มีผลช่วยเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ที่ดีในลำไส้ ช่วยเพิ่มมวลของอุจจาระ และทำให้อุจจาระอ่อนนิ่ม เพราะดูดซึมความชื้นไว้ เนื่องจากร่างกายไม่สามารถย่อยซอร์บิทอลได้ ร่างกายจึงต้องขับออก ฤทธิ์การระบายทางธรรมชาติของพรุน จึงมาจากซอร์บิทอลด้วยนั่นเอง
ฉะนั้น การรับประทาน น้ำลูกพรุน หรือ พรุน จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่ใช้ในการดูแลสุขภาพลำไส้ และระบบขับถ่าย ให้ขับถ่ายเป็นประจำทุกวัน ช่วยบรรเทาอาการท้องผูก ร่วมกับการดื่มน้ำให้เพียงพอ และออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อระบบขับถ่ายที่ดี
-
น้ำสัปปะรด
สับปะรด เป็นผลไม้ที่มีคุณสมบัติช่วยย่อย คล้าย ๆ มะละกอ เพราะอุดมไปด้วยเอมไซม์โบรมีเลน (Bromelain) ช่วยย่อยโปรตีนให้กลายเป็นกรดอะมิโน ที่ร่างกายสามารถนำไปใช้ได้ เอมไซม์ชนิดนี้ สามารถย่อยอาหารได้ทั้งในสภาวะเป็นกรด และด่างเช่นเดียวกับเอมไซม์ในมะละกอ จึงช่วยกำจัดสิ่งตกค้างในลำไส้ไม่ให้หมักหมม จนเป็นสารพิษ ซึ่งจะทำให้ตับ ไต ต้องทำงานหนัก
ปัจจุบัน มีการค้นพบประโยชน์ของสับปะรดต่อสุขภาพมากมาย ที่สำคัญคือ ช่วยระบายอาการท้องผูก และช่วยบำรุงกระดูก ทำให้กระดูกแข็งแรง อาจจะเนื่องจากในสับปะรด มีแมงกานีสอยู่มาก แมงกานีส เป็นแร่ธาตุที่จำเป็นต่อการสร้างกระดูก และเอ็นของร่างกาย ผู้สูงอายุที่เป็นโรคกระดูกพรุน แนะนำควรดื่ม ทาน น้ำสับปะรด
-
น้ำกีวี่
กีวี่ เป็นผลไม้รสเปรี้ยวอมหวาน อุดมไปด้วยวิตามิน และเกลือแร่หลากชนิด หลายคนเชื่อว่า กีวี่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่นบรรเทาการติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจ กระตุ้นการทำงานของลำไส้ ลดปัญหาอาการท้องผูก ช่วยในเรื่องการขับถ่าย และช่วยให้นอนหลับสบาย ส่งผลดีต่อระดับความดันเลือดในร่างกาย ทางจะให้พูดถึง กีวี่ กับการทำงานของลำไส้ ด้วยเพราะกีวี่ มีไฟเบอร์สูง เป็นสาระสำคัญต่อการทำงานของลำไส้ ช่วยดูดซึมน้ำทำให้อุจจาระนิ่ม และเคลื่อนตัวได้ง่าย ซึ่งเป็นผลดีต่อระบบขับถ่าย จากการศึกษา โดยให้ผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวน กลุ่มที่มีปัญหาอาการท้องผูก รับประทานกีวี่ วันละ 2 ลูกเป็นระยะเวลา 1 เดือน พบว่า การกินกีวี่ ช่วยรนระยะเวลาการเคลื่อนตัวของอุจจาระภายในลำไส้ใหญ่ กระตุ้นให้เกิดการขับถ่ายบ่อยขึ้น และช่วยปรับปรุงการทำงานของลำไส้ ได้เป็นอย่างดี
-
น้ำฝรั่ง
มีใครเคยสังเกตบ้าง เวลาที่เรารับประทานฝรั่ง เราจะรู้สึกถึงรสชาติฝาด ๆ ที่เรารู้สึกแบบนี้ เป็นเพราะในฝรั่ง มีสารแทนนินผสมอยู่ ซึ่งมีคุณสมบัติของสารแทนนิน มันจะช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้อย่างปกติ ทำงานได้ดีขึ้น รวมถึงช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้ใหญ่ให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นอีกด้วย นอกจากนี้ จะเน้นการขับถ่ายแล้ว ฝรั่งยังช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งช่วยในการลดริ้วรอย ช่วยชะลอความชราได้ (สาว ๆ น่าจะชอบค่ะ)
-
กล้วยน้ำว้า
กล้วยน้ำว้า จะรับประทานเป็นลูก หรือจะนำไปปั่นเป็นน้ำกล้วยน้ำว้า (ก็อร่อยดี) แต่แนะนำเพื่อประโยชน์สูงสุด นำมาทานเป็นผล จะดีกว่า กล้วยน้ำว้าสุก เป็นผลไมที่หาซื้อได้ง่าย ราคาไม่แรง และไม่แพง การรับประทานกล้วยน้ำว้าสุก และงอม นั้น จะช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้กับร่างกายเรา รวมถึงเป็นยาระบายแก้ท้องผูกได้เป็นอย่างดี เพราะกล้วยน้ำว้าที่สุกแล้ว จะมีสารเพคติน ที่มีคุณสมบัติในการช่วยเพิ่มกากในลำไส้ เมื่อผนังลำไส้ถูกดัน ก็จะทำให้รู้สึกอยากขับถ่ายนั่นเอง นอกจากนี้ ในกล้วยน้ำว้ายังมีเส้นใยอาหารที่ร่างกายไม่ย่อย เรียกว่า อินูลิน ซึ่งในอาหารที่เหมาะกับจุลินทรีย์ทีมีประโยชน์ในลำไส้ หรือโปรไบโอติกส์ ซึ่งทำหน้าที่ปรับระบบขับถ่ายให้เป็นปกติ สำหรับคนที่ท้องผูกบ่อย ๆ การรับประทานกล้วยน้ำว้านั้น ก็จะช่วยโดยตรงเรื่องระบบขับถ่าย
จะเห็นได้ว่า 5 ข้อผลไม้ และเครื่องดื่มนั้น หาซื้อได้ง่าย ทำเองก็สะดวก ผู้เขียน ยกตัวอย่างมาเพียงห้าอย่าง เพื่อให้เห็นภาพ และสามารถซื้อทานได้เลย เป็นหนึ่งในทางเลือกดูแลสุขภาพลำไส้ โดยเฉพาะครอบครัวใด ที่มีผู้สูงอายุอยู่ด้วย แนะนำนั่งทานเป็นเพื่อนท่าน ทานเสร็จ ชวนเดินออกกำลังกายรอบ ๆ บ้าน ก็มีความสุขที่สร้างขึ้นได้ง่าย ๆ พบกันใหม่ ฉบับหน้า สวัสดีค่ะ
…………………………………………….
(เครดิต : www.brandsworld.co.th/th/article-listing.nutrition-for-health.com, www.i-kinn.com, www.festforfood.com)