สารอาหารอะไรหลายอย่าง ๆ โดยเฉพาะแร่ธาตุนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการทำงานของร่างกาย หากขาดน้อยเกินไปก็ส่งผลเสีย รวมถึงมีมากเกินไปก็อาจกลายเป็นไม่ดีไปได้เช่นกัน แร่ธาตุชนิดหนึ่งที่มีความจำเป็นต่อร่างกายโดยเฉพาะกระดูกและฟันนั่นก็คือฟอสฟอรัส ซึ่งในบทความนี้ เราจะมาอธิบายเกี่ยว ฟอสฟอรัส ประโยชน์ ว่ามีอะไรบ้าง ฟอสฟอรัส ได้จากอะไร อาการฟอสฟอรัสสูง เป็นอย่างไร มีข้อควรระวังอะไรบ้าง? เรามีคำตอบ
ฟอสฟอรัส ประโยชน์ 5 อย่างที่จำเป็นต่อร่างกาย
ฟอสฟอรัสเป็นแร่ธาตุที่สำคัญต่อร่างกาย ซึ่งส่วนใหญ่มักจะอยู่ในกระดูก ฟัน เลือด และเนื้อเยื่อ และอาหารหลายอย่างก็มีฟอสฟอรัส และเราต้องได้รับฟอสฟอรัสอย่างเพียงพอเพื่อการทำงานของร่างกายที่มีประสิทธิภาพ ฟอสฟอรัส ประโยชน์ของมัน จะมีด้วยกันดังนี้
1. สำคัญต่อกระดูกและฟัน
ฟอสฟอรัส เมื่อรวมกับแคลเซียมแล้วจะกลายเป็นแคลเซียมฟอสเฟต ซึ่งเป็นสารที่ให้ความแข็งแรงกับโครงสร้างกระดูก ซึ่งความสมดุลระหว่างแคลเซียมและฟอสฟอรัสก็สำคัญเช่นกัน และฟอสฟอรัสเองก็สำคัญกับความแข็งแรงของฟันด้วย โดยเฉพาะสำหรับวัยเด็กหรือวัยเจริญเติบโต
2. ช่วยสร้างพลังงาน
ฟอสฟอรัส จะเป็นแร่ธาตุที่สำคัญในการผลิตพลังงาน อะดีโนซีน ไตรฟอสเฟต (Adenosine Triphosphate) ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญ หากขาดฟอสฟอรัสอาจส่งผลให้เกิดความเหนื่อยล้าได้ ทำให้ฟอสฟอรัสนี้สำคัญต่อการสร้างพลังงานเพื่อกิจกรรมต่าง ๆ และการทำงานของสมองรวมถึงการซ่อมแซมภายในร่างกาย
3. สำคัญต่อการทำงานของกล้ามเนื้อ
ฟอสฟอรัส ประโยชน์ที่สำคัญอย่างหนึ่งคือสำคัญต่อการทำงานของกล้ามเนื้อโดยช่วยในการผลิตและการใช้พลังงาน นอกจากนั้น ฟอสฟอรัสยังสำคัญต่อการรักษาสมดุลของอิเล็กโทรไลต์ ซึ่งจะมีส่วนสำคัญต่อกล้ามเนื้อและการป้องกันการเกิดตะคริวด้วยเช่นกัน
4. สำคัญต่อการทำงานของเซลล์และการซ่อมแซมเซลล์
ฟอสฟอรัส จะมีส่วนช่วยรักษาความสมบูรณ์ของเซลล์ หากมีอาการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อ ฟอสฟอรัสมีส่วนร่วมในการกระบวนการซ่อมแซม ทำให้เซลล์สามารถซ่อมแซมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5. ดีต่อการทำงานของไต
ฟอสฟอรัส จะมีส่วนช่วยอำนวยความสะดวกในการขัยถ่ายของเสียผ่านไต ช่วยกรองปัสสาวะ ช่วยรักษาระดับอิเล็กโทรไลต์ในเลือด ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพไต
ฟอสฟอรัส ได้จากอะไร?
ฟอสฟอรัส สามารถหาได้หลากแหล่งอาหารหลากหลาย ทั้งในอาหารจากแหล่งธรรมชาติและอาหารแปรรูป เช่น ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของนม เนื้อสัตว์ อาหารทะเล ไข่ ถั่ว ธัญพืช มันฝรั่ง ไส้กรอก เบคอน เครื่องดื่มน้ำอัดลม ขนมขบเคี้ยว บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป เค้ก ซีเรียล
อาการฟอสฟอรัสสูง เป็นอย่างไร?
ฟอสฟอรัส ประโยชน์มีด้วยกันหลายอย่างก็จริง แต่ถ้าหากได้รับฟอสฟอรัสมากเกินไปก็อาจทำให้เกิดภาวะฟอสฟอรัสในเลือดสูง (Hyperphosphatemia) ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ได้ ขึ้นอยู่กับตัวบุคคล ดังนี้
- ปวดกล้ามเนื้อ ตะคริว ชา เหนื่อย เนื่องจากฟอสฟอรัสและแคลเซียมไม่สมดุลกัน
- ปวดข้อ เพราะฟอสฟอรัสที่มากเกินไป อาจทำให้แคลเซียมฟอสเฟตเกิดการสะสมบริเวณผิว ข้อ หลอดเลือด เป็นต้น
- คัน มักพบกับผู้ป่วยโรคไต
- อาจมีอาการของภาวะโรคความดันสูง
- อาจส่งผลต่อระบบประสาท สับสน
ข้อควรระวังเกี่ยวกับฟอสฟอรัส
เพื่อป้องกันภาวะฟอสฟอรัสในเลือดสูงหรือน้อยเกินไป ก็มีสิ่งที่ต้องระวังอยู่หลายอย่าง คือพยายามเลี่ยงการทานอาหารที่มีฟอสฟอรัสมากเกินไป ดูแลอาการต่าง ๆ เช่น กล้ามเนื้อกระตุก เหนื่อยล้า โดยเฉพาะสำหรับผู้ป่วยโรคไตที่ต้องดูแลฟอสฟอรัสเป็นพิเศษ นอกจากนี้ก็ควรอย่าให้ร่างกายขาดน้ำด้วยเช่นกัน
ฟอสฟอรัส ประโยชน์มีด้วยกันหลายอย่างตั้งแต่กระดูก ฟัน ไปจนถึงการทำงานของเซลล์ ซึ่งอาหารที่มีฟอสฟอรัสก็มีด้วยกันหลากหลายอย่างที่เราสามารถหาทานได้ทั่วไป อย่างไรก็ตาม ด้วยความหลากหลายของอาหารที่มีฟอสฟอรัส ทำให้การดูแลปริมาณการทานเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อเป็นการป้องกันภาวะต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้จากภาวะฟอสฟอรัสในเลือดสูง
อ่านบทความเพิ่มเติม :
8 ประโยชน์ของบรอกโคลี ผักชั้นดี อุดมไปด้วยสารอาหาร แคลเซียม
