M
ผู้หญิงวัยทอง เป็นคำที่ผู้หญิงหลายคนหวาดกลัว แต่ก็หลีกเลี่ยงไม่ได้เพราะทุกคนล้วนต้องผ่านวัยทองทั้งสิ้น และแน่นอน ตัวแปรสำคัญคือ การเปลี่ยนแปลงของเจ้าตัวฮอร์โมน โดยมีการหลั่งฮอร์โมนเอสโตรเจนน้อยลง ส่งผลกระทบกับชีวิตความเป็นอยู่ จากเดิมที่เดินทางต่างประเทศ ไม่เคยเหนื่อย ก็เริ่มเหนื่อย (อย่าว่าแต่เดินทางต่างประเทศเลย แค่เดินไปหน้าบ้าน บางท่าน ก็เหนื่อยแล้วสิ) บ้างก็เริ่มจะนอนไม่หลับ ตื่นกลางดึก (และนอนไม่หลับอีกเลย) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “วัยทอง” คนทำงานหลายคนทั้งเพศหญิง และชาย ที่อยู่ในช่วงอายุระหว่าง 45-55 ปี มักมีอาการแปลก ๆ จากสภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล โดยเฉพาะ “เพศหญิง” (อีกแล้ว อะไร ๆ ก็จะลงมาที่เพศหญิงซะส่วนใหญ่) ซึ่งเป็นอาการที่ถูกเรียกว่า “อารมณ์วัยทอง” อย่าคิดว่าเป็นเรื่องใหญ่ เพราะหากเรารู้เท่าทันและรับมือกับอาการ อารมณ์ ที่เกิดขึ้นอย่างถูกวิธี ก็จะช่วยให้เราใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขได้ และแน่นอน อาหารก็เป็นองค์ประกอบสำคัญที่พวกเราชาววัยทอง ต้องคำนึงถึงเป็นอันดับแรก ด้วยสิ เออ…เกือบลืมบอกไป วัยทองนี่ เกิดขึ้นได้ทั้งเพศชายด้วยนะคะ
รู้แล้วเนอะ ผู้หญิงวัยทอง อาการเป็นเช่นไร ?
วัยทอง หรือวัยหมดประจำเดือน เกิดจากสารเคมีในร่างกายไม่สมดุล ด้วยสาเหตุของเจ้าตัวรังไข่เกิดหยุดทำงาน ทำให้ฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรนน้อยลง จึงส่งผลให้ถึงสุขภาพร่างกายภายนอก โดยเพศหญิงและเพศชาย อาจมีอาการคล้ายกันคือ อาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออกในเวลากลางคืน หลับยาก ตื่นง่าย (มาก) จะให้หลับก็สุดจะยาก อาการเหล่านี้เพียงอาการเบื้องต้น และมาจากสาเหตุฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงนั่นเอง ! ดังนั้น การรับประทานอาหารที่ประกอบด้วยสารอาหารที่ร่างกายต้องการใช้ เน้นเอสโตรเจน ก็ช่วยเสริมฮอร์โมนส่วนที่ขาดได้เช่นกัน
และเมื่อฮอร์โมนเพศหญิงลดน้อยลง ย่อมมีผลกระทบต่ออวัยวะในระบบต่าง ๆ ของร่างกาย และผลกระทบที่สำคัญในสตรีวัยทอง มีด้วยกัน 4 ระบบ นั่นคือ :-
1.ระบบโครงกระดูก
การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนในระยะแรกของการหมดประจำเดือน ทำให้สูญเสียเนื้อกระดูกถึงร้อยละ 3-5 ต่อปี จนทำให้เกิดโรคกระดูกพรุน และอาจมีการหักของกระดูกในส่วนต่าง ๆ ได้แก่ กระดูกสะโพก ข้อมือ ข้อเท้า
6 สัญญาน ขาดแคลเซียมในวัยทอง เสี่ยงเป็นโรคกระดูกพรุน
2.ระบบหัวใจ และหลอดเลือด
เมื่อผู้หญิงเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน การเกิดโรคหัวใจ และหลอดเลือดจะเพิ่มขึ้น จนมีอัตราใกล้เคียงกับชายเมื่ออายุ 70 ปี โดยเฉพาะผู้หญิงที่ตัดรังไข่ทั้งสองข้าง ก่อนวัยหมดประจำเดือน จะมีอัตราเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตันมากกว่าสตรีที่รังไข่ คงทำงานอยู่ถึง 7 เท่า
3.ระบบทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์
เมื่อผู้หญิงเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ทำให้มีการเสื่อม และบางตัวลงของเซลล์บริเวณทางเดินปัสสาวะ และช่องคลอด เป็นผลให้บางท่านเกิดการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ หรือ มีอาการช่องคลอดแห้ง
4.ระบบประสาทอัตโนมัติ
จะมีอาการร้อนวูบวาบตามตัว เหงื่อออกตอนกลางคืน (ทั้ง ๆ ที่เปิดแอร์เครื่องปรับอากาศ) ใจสั่น หงุดหงิดง่าย
อาหารกับระบบร่างกายที่เผาผลาญน้อยลง
หัวข้อนี้ พวกเราชาววัยทอง จะทราบดี เพราะทานนิดเดียว เข็มตาชั่งขึ้นพรวดเดียว 2 โล อันนี้ยอมรับกันแทบไม่ได้ในช่วงแรก แต่นาน ๆ ไปก็อาจมีอาการชินกับตัวเลขที่ไม่ยอมลงซะที (ทำให้หลายท่าน แขวนนวม ยอมแพ้ ปล่อยตัวอ้วนกลมดิ๊กเลย) การมีอายุมากขึ้น แน่นอน ระบบเผาผลาญย่อมทำงานน้อยลง ฉะนั้นควรเลือกทานอาหารที่ย่อยง่าย และเน้นที่มีกากใยสูง ๆ ไว้ และควรหลีกเลี่ยงอาหารประเภทที่มีไขมันสูง ด้วยเพราะฮอร์โมนเอสโตรเจนและเทสโทสเตอโรนลดต่ำลง ส่งผลชัด ทำให้เกิดไขมันสะสม (คอเลสเตอรอลสูง นั่นเอง) เกิดความเสี่ยงโรคหลอดเลือดและหัวใจ และอาจจูงโรคเบาหวาน (แถมเพิ่มมา) หันมาดูด้าน อารมณ์ บ้าง วัยทอง อารมณ์แปรปรวน (จริงเปล่าค่ะ) จึงควรเลือกทานอาหารที่ช่วยทำให้มีฮอร์โมนแห่งความสุขมากขึ้น
วัยทองกับอาหาร คนวัยทองควรทานอาหารแบบไหน และแบบไหนที่ควรเลี่ยง
เปิด 5 สัญญาณขาดธาตุเหล็ก อาการร่างกายขาดธาตุเหล็กสังเกตยังไง
มาดูกัน ผู้หญิงวัยทอง กับอาหารที่ควรรับประทาน
อย่างที่กล่าวไว้ วัยทองควรเน้นอาหารที่เพิ่มฮอร์โมนแห่งความสุข เช่นพวกธัญพืชต่าง ๆ ข้าวกล้อง ถั่ว กล้วย ปลาแซลมอน เต้าหู้ โดยเน้นผลิตภัณฑ์ที่ทำจากถั่วเหลืองจะดีมาก และควรรับประทานเป็นประจำ จะช่วยลดความเสี่ยงโรคหลอดเลือดและหัวใจได้ดี และกลุ่มอาหารที่มองข้ามไม่ได้ คือ กลุ่มอาหารที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะกระดูกพรุน เพราะวัยทอง มีโอกาสกระดูกแตกหักง่าย แนะนำเน้นทานอาหารที่อุดมด้วยแคลเซียม เช่น นมไขมันต่ำ ผักใบเขียว ด้วยมีงานวิจัย แจงผักใบเขียวช่วยเพิ่มความสามารถในการกักฮอร์โมนเอสโตรเจนและช่วยลดการสูญเสียแคลเซียมได้ เน้นทาน ผลไม้กลุ่มราสเบอรรี่ สตรอเบอรี่ แอปเปิ้ล ส้ม อีกทั้งการเน้นทานผัก และผลไม้ ยังช่วยในเรื่องเพิ่มกากใย ทำให้ไม่เกิดปัญหาระบบขับถ่าย ลดอาการท้องผูกเรื้อรัง เมื่อท้องไม่ผูก ก็จะช่วยให้ผิวพรรณดี ผ่องใสตามมาด้วยค่ะ
ผู้หญิงวัยทอง กับ อาหารที่ควรเลี่ยง
- กลุ่มอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูง มีผลโดยตรงทำให้คอเลสเตอรอลในเลือดสูง ตามมาอย่างแน่นอน เช่นพวกเนื้อสัตว์ติดมัน หนังสัตว์ เครื่องในสัตว์ เนื้อสัตว์แปรรูป เช่นพวกไส้กรอก กุนเชียง แฮม เบคอน ฯลฯ อาหารทะเล ที่ทำให้คอเลสเตอรอลสูง เช่น หอย ไข่ปลาหมึก มันปู มันกุ้ง ฯลฯ อาหารพวกกะทิ เช่น นมข้นหวาน เนย ครีม น้ำมันมะพร้าว กลุ่มอาหารที่ให้น้ำตาลสูง ซึ่งจะไปเพิ่มไตรกลีเซอไรด์ในเลือด เช่น เค้ก คุกกี้ ไอศกรีมทุกรส น้ำอัดลม
- กลุ่มอาหารที่ให้น้ำตาลในเลือดสูง มีผลโดยตรงทำให้น้ำตาลในเลือดสูงนั่นเอง เช่นผลไม้รสหวานจัด ลำไย ทุเรียน ขนุน น้อยหน่า ฯลฯ พวกเครื่องดื่มที่ให้ความหวานมาก เช่น ชาเย็น โอเลี้ยง น้ำอัดลม นมเปรี้ยว และอาหารแปรรูปที่หวาน เค็ม เช่น เนื้อเค็ม ของหมักดอง ปลาเค็ม หมูยอ ผลไม้แช่อิ่ม
- กลุ่มอาหารที่มีไฟเตทและออกซาเลตสูง มีผลโดยตรงทำให้ขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม เช่นพวกใบชะพลู หน่อไม้ ไชเท้า เน้นทานให้น้อยลง
- กลุ่มอาหารที่ทำให้นอนไม่หลับ มีผลโดยตรงกับคุณภาพการนอนหลับ เช่น พวกชา กาแฟ น้ำอัดลม ต่าง ๆ
ถูกต้องค่ะ อายุที่มาขึ้นส่งผลให้ระบบเผาผลาญในร่างกายทำงานน้อยลง การเลือกรับประทานอาหารอย่างเหมาะสม ย่อมส่งผลตามโภชนาการ ย่อยง่าย และมีกากใยสูง จะช่วยลดอาการวัยทองได้อย่างเห็นชัด ที่เห็นชัดมาก ๆ คือ ผิวพรรณจะผ่องใส มีออร่า ริ้วรอยไม่ลึก ผู้เขียนเองก็อยู่ในหมวดวัยทอง เหมือนผู้อ่านด้วยเหมือนกัน แต่จะเน้นการออกกำลังกายมากขึ้น เพื่อให้ร่างกายเบิร์นไขมัน สร้างกล้ามเนื้อทดแทน ทำวน ๆ ไปนะคะ อยู่แบบวัยทอง มีความสุขแถมสุขภาพดีด้วยกันคะ พบกันใหม่ ฉบับหน้า สวัสดีค่ะ
……….
(credit : www.nutrition.anamai.moph.go.th, www.menopause.org/for-woman/menopauseflashes, www.i-kinn.com,
บทความที่น่าสนใจ